Instytut Psychologii Uniwersytetu Opolskiego powstał w 1997 roku na bazie Katedry Psychologii założonej i rozwijanej przez wiele lat przez zespół prof. dr hab. Wiesława Łukaszewskiego. Jednak aktywność środowiska psychologicznego na Uniwersytecie Opolskim ma bardziej odległe czasowo korzenie, sięgające lat 70 ubiegłego wieku, a także wiąże się z wielkiej rangi wydarzeniem, jakim było zorganizowanie w 1993 roku, przez bardzo skromny liczbowo zespół ówczesnej Katedry Psychologii, Ogólnopolskiego Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. w 1997 roku nastąpiło przekształcenie Katedry w Instytut Psychologii, co nie tylko podniosło rangę zespołu psychologów UO, ale też pozwoliło rok później uruchomić studia psychologiczne. Od roku 2003 zatem w świat wychodzą pierwsi absolwenci opolskiej psychologii. Wynoszą wiedzę i wzorce przekazane im przez kadrę naukowo-dydaktyczną Instytutu. Liczne dowody wskazują na to, iż wiedzę tę do dzisiaj znakomicie szerzą, stosują i pomnażają, dając tym najlepsze świadectwo uzyskanego profesjonalnego przygotowania.
Pierwszy Dyrektor Instytutu Psychologii
Kierownikiem Katedry Psychologii, a następnie pierwszym dyrektorem Instytutu Psychologii do 2003 roku był prof. dr hab. Wiesław Łukaszewski – wybitny uczony, szczególnie zasłużony dla rozwoju psychologii osobowości. Jego ogromne zaangażowanie w tworzenie opolskiej psychologii, charyzma wykładowcy i mentora, ale także prestiż w środowisku polskich psychologów (m.in. funkcja przewodniczącego Komitetu Nauk Psychologicznych PAN) sprawiały, że Instytut Psychologii był uznawany w tym okresie za jeden z ważniejszych ośrodków w Polsce.
W tym czasie wyróżnikiem merytorycznym Instytutu była specjalizacja w zakresie psychologii społecznej, uprawianej przez grono pracowników Instytutu bardzo wysoko cenionych w polskiej psychologii. Byli to: prof. Dariusz Doliński – badacz zajmujący się procesem wpływu społecznego (m.in. eksperymentalne uliczne badania nad tzw. huśtawką emocjonalną), psychologią reklamy; prof. Andrzej Szmajke – prowadził badania dotyczące autoprezentacji, samoutrudniania (wspólnie z prof. Dolińskim); dr hab. Barbara Weigl, prof.UO – badaczka stereotypów i uprzedzeń etnicznych u dzieci i młodzieży; prof. Maciej Dymkowski – dokonywał analizy psychologicznych uwarunkowań poznania historycznego i przydatności wiedzy psychologicznej w interpretacjach historycznych.
Równolegle rozwijano specjalność w zakresie psychologii klinicznej, cieszącą się dużym zainteresowaniem wśród studentów podejmujących decyzję o kształceniu w opolskiej Almae Matris. Znaczący dorobek naukowy ówczesnej grupy badaczy – wyrażający się ważnymi publikacjami, przydzielanymi pracownikom grantami naukowymi (w tym dwa granty NATO-wskie) – a także rozwinięta współpraca dydaktyczna i naukowa z wybitnymi postaciami psychologii polskiej i zagranicznej stanowi o wysokiej randze Instytutu w strukturze Wydziału i całej uczelni. Od czasów powodzi 1997 roku w Instytucie pracuje prof. Krzysztof Kaniasty, światowej sławy badacz psychospołecznych skutków katastrof naturalnych.
Przez długie lata do najbardziej aktywnych naukowo przedstawicieli Instytutu zaliczała się prof. Urszula Wybraniec-Skardowska, autorka wielu prac z zakresu logiki publikowanych w czołowych czasopismach światowych, czy nieżyjący już ks. prof. Józef Król, prowadzący m.in. badania w obszarze psychologii religii, oraz nieżyjący już prof. Stanisław Rogala, autor licznych prac z zakresu psychologii edukacyjnej.
Duży wkład w kształtowanie procesów dydaktycznych Instytutu wniosła dr Zofia Halska, wieloletni dyrektor do spraw dydaktycznych, specjalistka w zakresie psychologii rozwojowej.
Lata 2003 i 2004 to czas zmian. W 2003 roku z Instytutu odszedł prof. Wiesław Łukaszewski i kilku innych samodzielnych pracowników naukowych, którzy w pierwszym okresie rozwoju nadawali mu wysoką rangę. Pozostali pracownicy przejęli opiekę nad Instytutem, silnie zmotywowani do podtrzymania wysokiego statusu psychologii na UO. W okresie przejściowym instytutem kierowała dr Alicja Głębocka (późniejszy prodziekan ds. naukowych Wydziału Historyczno-Pedagogicznego), następnie dr Anna Bronowicka, a później dr Agnieszka Gawor. Był to trudny okres w historii Instytutu głównie ze względu na problemy kadrowe, które doprowadziły do zawieszenia naboru na studia psychologiczne ze względu na konieczność wzmocnienia kadry naukowej Instytutu. Jednak decyzję tę już po roku anulowano – krótki czas wystarczył do spełnienia przez Instytut niezbędnych wymogów.
W pierwszym okresie rozwoju Instytut funkcjonował w bardzo trudnych warunkach lokalowych, w 2003 roku zmienił swoją siedzibę, przenosząc się do budynku przy pl. Staszica 1. Budynek ów, poddany gruntownej modernizacji, oferuje doskonałe warunki lokalowe studentom i pracownikom – nowoczesną przestronną salę wykładową zaopatrzoną w aparaturę do przekazu multimedialnego, rozwijające się laboratorium i pracownię komputerową, przestronne gabinety. Wszystko to tworzy odpowiedni klimat sprzyjający pracy naukowej i dydaktycznej. Trudny okres przejściowy w historii opolskiej psychologii zakończyła w roku 2008 zgoda wybitnego psychologa społecznego – profesora Andrzeja Szmajke – na przyjęcie funkcji dyrektora Instytutu. Od 2008 roku dr Anna Bronowicka pełni funkcję wicedyrektora ds. naukowych, a dr Małgorzata Przepióra-Kapusta funkcję wicedyrektora ds. dydaktyki. Dyrekcja Instytutu w tym okresie może liczyć na wsparcie i zaangażowanie w rozwiązywaniu problemów ze strony dziekana ds. naukowych dr Anny Bokszczanin.
W gronie samodzielnych pracowników naukowych, stanowiących o sile i naukowym profilu Instytutu, obok nieżyjącego już prof. Andrzeja Szmajke i prof. Krzysztofa Kaniastego, znaleźli się specjaliści reprezentujące różne obszary psychologii; prof. Mieczysław Pokorski reprezentujący pogranicze medycyny i psychologii, prof. Tadeusz Rotter specjalista w zakresie psychologii transportu, prof. Romuald Derbis zajmujący się psychologia pracy i problematyką jakości życia, prof. Dariusz Krok zajmujący się psychologia poznawczą i psychologią religii, prof. Alicja Kalus specjalizująca się w psychologii małżeństwa i rodziny, prof. Barbara Dolińska specjalizująca się w obszarze psychologii klinicznej i psychologii prokreacji, prof. Barbara Mróz specjalizująca się w psychologii osobowości, psychologii zarządzania, psychologii twórczości a także jakości życia, prof. Aleksandra Rogowska specjalizująca się w psychologii różnic indywidualnych, psychologii osobowości, zjawisk synestezji, psychologii zdrowia, psychologii sportu i aktywności fizycznej oraz psychologii uzaleźnień. Instytut podejmuje też ścisłą współpracę z zagraniczną kadrą naukową, przez kilka lat reprezentowaną przez amerykańskiego profesora Paula Toro (Detroit), wybitnego badacza psychologicznych aspektów bezdomności, również przez japońskiego badacza prof. Toshiego Sasao (Tokio) zajmującego się m.in. psychologią międzykulturową.
Instytut Psychologii
Plac Staszica 1,
45-052 Opole
tel. +48 77 4527370
e-mail: psychologia@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
ul. Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
